Engin venjuleg verslun - Þriðji hluti

Eins og skýrt var frá í kaflanum um bjórinn var innlendi bjórinn verndaður fyrstu árin með vöru- gjaldi á innfluttan bjór. Þetta var gert til þess að íslensku brugghúsin fengju aðlögunartíma og gætu keppt við erlendan bjór. Innlendi bjórinn hefur sótt á og árið 2000 voru 56% bjórsölunnar íslenskur bjór. Í kjölfar efnahagshrunsins, árin 2009 og 2010, var hlutfall innlends bjórs 76% og 75% og var bjórinn frá Viking sá langvinsælasti. Á árunum 2006–2007 voru stofnuð svokölluð örbrugghús þar sem markmiðið var að framleiða vandaðan bjór sem væri frábrugðinn algengustu tegundunum. Þessum fyrirtækjum var líka ætlað að efla atvinnu í heimabyggð. Erlendis hefur slíkum brugghúsum fjölgað til mótvægis við risastóru bjór- fyrirtækin og fyrsta verksmiðjan af þessu tagi hér á landi var Bruggsmiðjan á Ársskógsströnd og síðan komu Ölvisholt Brugghús í Flóahreppi og Mjöður í Stykkishólmi. Þótt framleiðslu þeirra hafi verið vel tekið eru þau langt frá því að keppa um vinsældir við þekktari vörumerki eins og Viking, Thule, Egils Gull, Tuborg eða Carlsberg. Tilkoma örbrugghúsanna er samt líkleg til að auka enn frekar eftirspurn eftir inn- lendum bjór á kostnað innfluttra bjórtegunda. Innkaupastefna Á sínum tíma hafði áfengisverslunin ekki síst það hlutverk að selja spænsk vín. Seinna var svo farið að selja frönsk og portúgölsk vín og með afnámi bannsins 1935 kom sterkt áfengi í sölu. Engin lög né reglugerðir voru sett um það hvernig vöruvali eða innkaupum ÁTVR skyldi háttað. ÁTVR keypti áfengi ýmist frá erlendum heildsölum eða milliliðalaust frá framleiðendum. Ekkert bannaði slíka viðskiptahætti en þeir voru í óþökk Verslunarráðs (nú Viðskipta- ráðs) Íslands. Miklir hagsmunir eru í húfi fyrir fram- leiðendur og umboðsmenn að vara komist á markað. Slíkur aragrúi áfengra drykkja er framleiddur í heim- inum að val á tegundum sem teknar eru í sölu hlýtur alltaf að orka tvímælis. Framan af var reynt að hafa eins margar vörutegundir til sölu og pláss leyfði. Þess- ari stefnu var breytt og í staðinn var reynt að velja markvissar hvaða tegundir voru seldar. 1125 Árið 1987 voru t.d. 548 tegundir áfengis til sölu. 1126 ÁTVR hafði keypt viskí af 18 framleiðendum en fækkaði þeim í 9 og þeim sem seldu vodka úr 16 í 8. Þar sem ÁTVR hafði alfarið frjálsar hendur um innkaup á áfengis- tegundum kemur ekki á óvart þótt öðru hvoru hafi Á myndinni er Max Coin­ treau, stjórnarfomaður franska fyrirtækisins Frapin. Svava Bernhöft innkaupa- stjóri ÁTVR fór á vörusýn- inguna Duty Free Exhibition í Cannes í Frakklandi árið 1988. Þar var m.a. kynning á koníaki undir vörumerkinu Frapin. Þetta var ódýrt og gott koníak sem gat vel keppt við þekktari og dýrari vörumerki. Í kjölfarið var komið á viðskiptasambandi á milli ÁTVR og Frapin- fyrirtækisins. Greint var frá heimsókn Steingríms Sigur- geirssonar til Frapin-fyrir- tækisins í Morgunblaðinu 13. október 1996. 334